Progressiegerichte feedback geeft positieve taak- en procesgerichte informatie over de huidige performance gerelateerd aan het gewenste succes in de toekomst en nodigt uit om na te denken hoe dat gewenste succes stapsgewijs bereikt kan worden.
Hoewel de aanleiding om feedback te gaan geven zeker negatief kan zijn, is die negatieve aanleiding niet waar de feedback op focust. In plaats van op de negatieve aanleiding, focust progressiegerichte feedback zich op de gewenste situatie. Dus op de positieve toekomst in plaats van op het negatieve verleden en de negatieve toekomst.
Progressiegerichte feedback is afgestemd op de feedback ontvanger. Want hoe de ontvanger reageert op de feedback is doorslaggevend voor de effectiviteit ervan. De feedback moet daarom zowel zijn afgestemd op het competentieniveau van de ontvanger als op de motivatie van de ontvanger. Als de ontvanger een laag competentieniveau heeft op het gebied waarop de feedback zich richt, dan is informatie over de taak en de correcte taakaanpak effectief. Als de ontvanger een gemiddeld competentieniveau heeft op het gebied waarop de feedback zich richt, dan is procesfeedback effectief. Als de feedbackontvanger het belang van het bereiken van de gewenste situatie nog niet erkent, is uitleg daarover effectief. Als de feedbackontvanger het belang van het bereiken van de gewenste situatie erkent, maar nog geen zicht heeft op zijn eigen mogelijke invloed en bijdrage op het bereiken ervan, dan is het exploreren van wat werkt voor de persoon effectief. Als de feedbackontvanger zicht heeft op wat voor hem werkt om de gewenste situatie dichterbij te brengen, dan is uitnodigen om een autonome keuze te maken voor een stap voorwaarts effectief.
Progressiegerichte feedback kent daarmee twee eenvoudige ingrediënten:
1. Verwoord de gewenste situatie in positieve en concrete termen en licht toe wat die gewenste situatie belangrijk maakt en wat het oplevert als de gewenste situatie is bereikt.
2. Stel vervolgens een vraag die de feedbackontvanger uitnodigt na te denken over zijn bijdrage aan het bereiken van de gewenste situatie.
Lees hier over drie progressiegerichte principes bij het geven van feedback

Het kan lastig zijn om iemand feedback te geven, omdat je de ander niet wilt kwetsen en je de relatie goed wilt houden. Je kwetst iemand of maakt iemand boos, wanneer je negatieve dingen op die ander afvuurt. Hoe vriendelijk je het ook zegt, iets negatiefs over jezelf horen is voor de meesten van ons aversief. Hier zijn drie progressiegerichte principes bij het geven van feedback. Zodat de feedback ontvanger niet eerst door je negativiteit heen hoeft te kijken voor hij kan gaan nadenken over verbetering in de toekomst.

Principe 1. van – naar +

Progressiegericht communiceren is positief en doelgericht. Negatieve formuleringen worden eerst omgebogen in positieve doelen, voordat er wordt gecommuniceerd. De reden daarvan is dat positief geformuleerde doelen uitnodigen tot een constructieve reactie en samenwerking terwijl negatieve formuleringen een defensieve of offensieve en negatieve respons oproepen.

Principe 2. van persoonsgericht naar positief gedrag in een situatie

De progressiegerichte aanpak focust op positief gewenst gedrag in een context/een situatie en niet op persoonlijkheidskenmerken (negatief noch positief). De reden daarvan is dat focus op gewenst gedrag in een bepaalde situatie een groeimindset oproept bij jezelf en de ander. Een groeimindset is de overtuiging dat iedereen, ongeacht waar die nu staat, kan verbeteren en dat daarvoor inspanning nodig is. Een focus op (positieve of negatieve) persoonskenmerken roept een statische mindset bij jezelf en de ander op. Een statische mindset is de overtuiging dat iemand nu eenmaal is wie die is en dat dat onveranderbaar is. Een groeimindsetcultuur leidt tot betere prestaties, betere samenwerking en meer werkplezier.

Principe 3. van stellend naar vragend

Progressiegericht communiceren maakt gebruik van positieve, uitnodigende en doelgerichte vragen. Vragen werken activerend. Vragen in de goede richting leiden tot gedrag in de goede richting. Stellingen roepen een oordelende reactie op bij de ander: ben ik het hiermee eens of oneens. Stellingen kunnen ook een afweerreactie oproepen: als mensen het gevoel hebben dat iemand ze ergens van probeert te overtuigen, dan gaan ze zichzelf beschermen en staan ze minder open voor de boodschap in plaats van meer (dit heet het reactance effect).

Veerkrachtig reageren op tegenslag. Het boek Progressie door zelfcoaching geeft allerlei manieren om de veerkracht van jezelf en je team te versterken. Er zijn een paar kenmerken van veerkrachtig reageren te vinden in wetenschappelijke onderzoeken.

Begrijpen waarom je je voelt zoals je je voelt is een kern dimensie van emotionele intelligentie. Yip en Coté onderzochten hoe deze kern dimensie samenhangt met het nemen van effectieve beslissingen. In twee experimenten onderzochten ze hoe een het begrijpen waarom je je voelt zoals je je voelt van invloed is op besluitvorming. De onderzoekers dachten dat mensen die hun eigen emoties beter begrijpen en vooral zij die goed kunnen inschatten waardoor hun huidige emotionele toestand is veroorzaakt, effectievere besluiten zouden nemen. Zeker wanneer ze goed begrijpen dat hun huidige emotionele staat niets te maken heeft met de beslissing waar ze op dat moment voor staan. De onderzoekers voorspelden dat mensen die een beslissing moesten nemen terwijl ze zich angstig voelden, waarbij die angst niet gerelateerd was aan de betreffende beslissing, risico-averser zouden zijn wanneer ze een laag niveau van emotioneel begrip zouden hebben dan wanneer ze een hoog niveau van emotioneel begrip zouden hebben. In het ene experiment bleek dat inderdaad het geval te zijn. In het tweede experiment bleek dat wanneer mensen verteld werd wat de bron van hun angstige gevoelens was en dat die angstige gevoelens niets te maken hadden met de beslissing die ze moesten nemen, het verschil weg viel. Dus als mensen beter begrijpen waarom ze zich voelen zoals ze zich voelen, kunnen ze beter bepalen welke rol ze dat gevoel laten spelen in hun besluitvorming.
The emotionally intelligent decision maker

Deze derde vraag is een optimistische voorspellingsvraag. Wat zijn jouw antwoorden op dit soort vragen: Welke signalen heb ik al dat ik van 2014 een goed jaar zal maken? Wat stemt me optimistisch? Wat doet me al vermoeden dat progressie in 2014 mogelijk is? Wat weet ik al dat voor mij werkt om progressie te boeken ten aanzien van dingen die belangrijk voor me zijn?
Progressiegericht leven betekent dat je ervoor kiest om optimistisch en met een positieve verwachting te denken aan de toekomst en dat je de redenen voor dat optimisme heel concreet en realistisch formuleert. Het hebben van een positieve verwachting dat progressie mogelijk is stimuleert een groeimindset bij mensen, en een dergelijke mindset helpt je om dingen te gaan doen om te bereiken wat belangrijk voor je is en door te zetten bij tegenslag.
De andere twee vragen zijn hier te vinden:
Vraag 1. wat heeft me het afgelopen jaar voldoening gegeven?
Vraag 2. waar ben ik nieuwsgierig naar het komende jaar?

Deze tweede vraag kijkt vooruit naar wat je interesseert en wat je belangrijk vindt voor 2014. Wat zijn jouw antwoorden op dit soort vragen? Wat boeit je, wat interesseert je en waar zou je je verder in willen verdiepen in 2014? Waar ben je nieuwsgierig naar om meer van te leren of te weten te komen? Wat is betekenisvol voor je, wat vind je belangrijke thema’s?
Progressiegericht leven betekent dat je onderzoekt wat je interesse heeft, dat je experimenteert en leert en dingen uitprobeert. Dat het maken van fouten en het leveren van inspanning inherent is aan en normaal is als je vooruit wilt komen. Als mensen bezig zijn met wat ze interesseert en boeit, zijn ze gemotiveerd om ermee aan de slag te blijven en door te zetten. En daardoor boeken ze progressie.
De andere twee vragen zijn hier te vinden:
Vraag 1. wat heeft me het afgelopen jaar voldoening gegeven?
Vraag 3. Wat doet me vermoeden dat 2014 een goed jaar zal worden?

Deze eerste vraag kijkt terug op de dingen die goed waren in 2013. Wat zijn jouw antwoorden op dit soort vragen? Als je terugkijkt op 2013, waar denk je dan met voldoening aan terug? Waar ben je tevreden over? Waarover ben je blij? Wat heeft je geboeid en geïnteresseerd het afgelopen jaar? Wat was betekenisvol voor je? Wat heb je bereikt? Waar ben je goed mee omgegaan, ondanks dat het misschien moeilijk was?
Progressiegericht leven betekent dat je soms bewust nadenkt over wat er goed is gegaan, omdat je daarvan optimistisch, gemotiveerd en creatief wordt. Vooruit komen met dingen die belangrijk voor je zijn is voor mensen heel stimulerend en doet mensen floreren.
De andere twee vragen zijn hier te vinden:
Vraag 2. waar ben ik nieuwsgierig naar het komende jaar?
Vraag 3. Wat doet me vermoeden dat 2014 een goed jaar zal worden?

Alweer een jaar geleden dat ik deze drie decembervragen postte. Ik stelde die vragen aan een aantal mensen in mijn omgeving vorig jaar en dat leverde interessante en leuke gesprekken op, die me inzicht gaven in wat de belangrijke anderen om me heen betekenisvol vonden en wat ik zelf betekenisvol vond. Het zijn drie eenvoudige vragen, die tijdens etentjes leuke gespreksstof opleverden:
Voor veel mensen zijn de komende weken een periode van gezelligheid en uitrusten. Vaak kijken mensen terug op het afgelopen jaar en kijken ze vooruit naar het komende jaar. Uit onderzoek blijkt dat reflectie helpt om diepgaander te leren, complexere cognitieve vaardigheden te verwerven en bewuster te zijn van wat je aan het leren bent. In organisaties zijn vaak stagiaires en die worden vanuit hun opleiding geactiveerd om te reflecteren op wat ze leren. Een leidinggevende zei laatst dat hij het stimulerend vond om te merken hoe de stagiaire bezig was met actieve reflectie op wat zij leerde en dat dit hem op het idee bracht om ook bewuster om te gaan met leren. Hier volgen drie progressiegerichte reflectievragen.
Vraag 1. wat heeft me het afgelopen jaar voldoening gegeven?
Vraag 2. waar ben ik nieuwsgierig naar het komende jaar?
Vraag 3. Wat doet me vermoeden dat 2014 een goed jaar zal worden?

De progressiegerichte aanpak draait om het stellen van de juiste vraag op het juiste moment. Die juiste vraag kan door iemand gesteld worden of kun je jezelf stellen. Als het de juiste vraag op het juiste moment is, dan maakt het eigenlijk niet zo uit wie de vraag stelt. Het is niet zozeer de persoon, de coach, die werkt, het is de vraag, de aanpak die werkt. De persoon moet eigenlijk vooral niet in de weg zitten van de progressie van de cliënt. Als de persoon van de coach te prominent aanwezig is, te belangrijk wordt in de interactie, dan leidt dit de cliënt af van zijn perspectief, zijn narratief en zijn progressie. Dus, elke coach (ongeacht diens persoonlijkheid) kan zijn cliënt goed helpen, als de coach de juiste vraag op het juiste moment stelt.

Een glimlach speelt een hele belangrijke rol in sociale interacties. Glimlachen heeft een enorme impact op de interactie tussen mensen en is er een kernaspect van. Wat zijn kenmerken van een glimlach die een positiviteit tussen mensen stimuleert? Dat zijn deze, in samenhang met elkaar:
1. de glimlach is vluchtig, minder dan een halve seconde
2. de glimlach spreidt zich uit over het hele gezicht
3. de spieren rondom de ogen spannen zich een beetje aan
4. de glimlach is flexibel, mobiel, verandert, gaat “aan” en “uit” in het gezicht
5. de persoon tot wie de glimlach is gericht wordt kort aangekeken en afwisselend dwaalt de blik af en kijkt de glimlachende persoon de ander weer aan
6. het hoofd is rechtop, er wordt licht geknikt, de schouders zijn naar achter of voorwaarts
7. de armen en handen zijn open en gespreid, de palmen naar boven, de suggestie van algemene aanmoediging uitstralend
En welke kenmerken van een glimlach doet positiviteit tussen mensen afnemen?
1. de glimlach is langdurig, langer dan een seconde
2. alleen de mondspieren zijn betrokken bij de glimlach
3. de glimlach komt rigide over, alsof die bevroren is
4. de blik wordt te lang vastgehouden en is te direct gericht op de persoon. Dit doet de glimlach doelbewust en manipulerend overkomen
5. het hoofd is een beetje naar achteren gebogen
6. de schouders hangen, of de ene schouder is een beetje hoger dan de andere
7. de gebaren zijn overdreven, met de handpalmen naar beneden alsof de glimlachende persoon controle wil hebben over de interactie