De identiteitsreframing benadering
De identiteitsreframing benadering. Bauer et al (2021) beschrijven in dit artikel experimenteel onderzoek dat ze deden onder vluchtelingen. De vraag hoe vluchtelingen adequaat ondersteund kunnen worden bij hun streven om te slagen hun nieuwe thuisland (bijvoorbeeld in een opleiding) was de aanleiding voor hun onderzoek.
Zielige, zwakke slachtoffers
De onderzoekers stellen dat de sociale identiteit van vluchtelingen vaak negatief wordt beschreven. Vluchtelingen worden vaak gezien als zwakke, tekortschietende slachtoffers, die maar beperkt zelf in staat zijn om gebruik te maken van de mogelijkheden die het nieuwe thuisland ze biedt. Die manier van praten en denken over de sociale identiteit van vluchtelingen vormen een barrière voor de effectiviteit van integratiemaatregelen. Een barrière die onzichtbaar is en waarvan, ook hulpverleners, zich vaak niet bewust zijn. De hulpbenadering gaat vaak uit van zwakte en tekorten, zoals “trauma, slachtofferschap, beperkte (of onderbroken) scholing en analfabetisme”. Maar, zo stellen de onderzoekers, zulke verhalen geven op zijn best een onvolledig of onjuist beeld van de identiteit van vluchtelingen en dragen bij aan stigmatisering.
Stigmatisering
Stigmatiserende verhalen worden een self fulfilling prophecy. Door de stereotypebedreiging wakkeren we twijfels aan over of de vluchteling er wel bij hoort en wakkeren we twijfels over iemands potentieel aan. Dat beperkt het vermogen van mensen om leerkansen te benutten. Het vertrouwen van vluchtelingen in hun eigen potentieel en hun vermogen om kansen op vooruitgang na te streven worden zo ondermijnen.
Attributie
De onderzoekers vermoedden dat niet het feit dat je vluchteling bent (dus de vluchtelingenidentiteit zelf), maar het eraan gekoppelde ‘zielig-zwak-slachtoffer-‘verhaal de schade veroorzaakt. Daarom stellen de onderzoekers dat het herformuleren van de identiteit van vluchtelingen op een bekrachtigende manier hen kan helpen slagen. De onderzoekers hadden de volgende theorie:
- een overtuigend, stigma-tegenwerkend verhaal kan benadrukken hoe de vluchtelingenidentiteit juist een bron van kracht en vaardigheden vormt, die vluchtelingen hebben verworven en getoond bij het overwinnen van diverse uitdagingen en
- deze boodschap kan vluchtelingen helpen vertrouwen te winnen en hun doelen na te streven.
Dankzij
Kortom, de kracht van vluchtelingen is niet ondanks hun moeilijke ervaringen, maar juist dankzij die ervaringen. Dus de deze ervaringen zijn niet zozeer de oorzaken van zwakte, maar de bron van kracht. Het vergt immers kracht om uitdagingen te overwinnen.
De identiteitsreframing benadering
De identiteitsreframing interventie bestond uit twee delen en duurde in totaal ongeveer 10 minuten, en was online.
- Leesopdracht: Het eerste was een leesopdracht met levendige, illustratieve citaten van vluchtelingen die vertelden hoe hun ervaringen hen hadden gevormd tot veerkrachtige mensen. In de verhalen werd benadrukt dat individuen belangrijke vaardigheden opdoen door hun ervaringen als vluchteling. “In eerdere onderzoeken gaven veel Amberg-studenten aan dat hun ervaringen als vluchteling vaak moeilijk waren. Maar velen zeiden ook dat zij veel nuttige dingen hebben geleerd als vluchteling. Sommigen zeiden bijvoorbeeld dat zij hebben geleerd zelfstandig te zijn en niet op te geven. Anderen zeiden dat hun ervaringen als vluchteling hen sterker hebben gemaakt.”
- Schrijfopdracht: Het tweede was een schrijfopdracht die deelnemers hielpen de boodschap diep te verwerken en te verbinden met hun eigen ervaringen. Het richtte zich op hoe vluchtelingen deze vaardigheden kunnen gebruiken om te slagen in hun studie/opleiding. De deelnemers werd gevraagd te reflecteren op wat zij “geleerd hebben door [hun] ervaringen als vluchteling.” Hun werd verteld dat hun antwoorden gedeeld konden worden met toekomstige studenten om hen te helpen slagen, waarmee zij in de rol van helpers van anderen werden geplaatst in plaats van de mogelijk stigmatiserende rol van ontvangers van hulp.
Resultaten
De vluchtelingen in deze interventieconditie gaven antwoorden die blijk gaven van een hoge kwaliteit van motivatie om te studeren en een opleiding af te maken. Ook toonden ze meer agentische betrokkenheid, waren meer empowered en hadden zelf een positievere verwachting dat ze progressie konden boeken dan de deelnemers in de controle conditie (waarin ze studievaardigheden kregen aangereikt). Ook rapporteerden de deelnemers in de experimentele conditie dat ze zich beter voorbereid voelden om te starten op de opleiding en was geloofden ze meer dat ze de opleiding succesvol konden afronden (zelfeffectiviteit). Daarnaast kozen deze vluchtelingen vaker voor uitdagendere logisch-denkopdrachten dan in de controlegroep met studievaardigheden.
Mindset
Dit experimentele onderzoek geeft opnieuw ondersteuning voor de effectiviteit van mindset-interventies in specifieke contexten. Juist als je tot een gestereotypeerde groep behoort en in een context moet functioneren waar je je (nog) niet thuis voelt kan wat je gelooft over de oorzaken van de tegenslag die je ervaart een belangrijke rol spelen in je progressie en welbevinden. Een korte, online interventie waarin de identiteit als vluchteling door de persoon zelf werd omgebogen van ‘vluchteling dus zielig, zwak slachtoffer’, naar ‘vluchteling, dus waarschijnlijk veel geleerd en ervaren wat nu nuttig kan zijn om mijn weg te gaan vinden in dit nieuwe land’ leidde tot de genoemde veelbelovende resultaten.
